Yeni yasama yılının başlamasıyla birlikte seçim tartışmaları da kaldığı yerden devam ediyor. İktidar kanadından ısrarla ‘’Seçim vaktinde yapılacak.’’ Açıklaması gelmesine karşın, muhalefet partileri ülkenin gidişatını işaret ederek erken seçimin şart olduğunu öne sürüyor.
Erken seçim mümkün mü?
Türkiye için erken seçim yeni bir tartışma değil. Aksine tartışmadan öte sıkça yaşanan bir durum. Sadece AKP hükümeti döneminde yapılan genel seçimlere bakıldığında altı seçimden dördünün erken seçim olduğu görülüyor. Aksoy araştırma şirketinin Türkiye’nin nabzını tuttuğu anket verilerine göre, halkın %62,7’si Türkiye’nin gidişatının kötü yönde olduğunu belirtirken, erken seçime ihtiyaç olduğunu düşünenlerin oranı ise %51,8
Mevcut sistemde ancak cumhurbaşkanı kararıyla ya da meclisten 360 milletvekilinin onayı ile seçime gidilebiliyor. Seçim anketleri AKP hükümeti için olumlu sonuçlar vermezken cumhurbaşkanının böyle bir karar alması beklenmiyor. Öte yandan da mecliste seçim kararı alınabilmesi için gerekli çoğunluğu tek başına hiçbir parti ya da ittifak sağlayamıyor. Durumdan anlaşılacağı üzere iki türlü de erken seçime giden yolun önü tıkalı.
Muhalefetin son hamlesi
Muhalefetin beklentisi seçim ve siyasi partiler yasasında ki düzenleme görüşmesinin ekim-kasım ayları içerisinde parlamentoya gelmesi. Böylelikle yapılacak yasa değişikliği ile anayasaya uygun bir biçimde 2022’nin sonunda seçime gidilebilecek.
İktidarın erken seçim ihtimalini bitirme planı
Meclisteki mesainin başlamasıyla birlikte kabul edilen ilk kanun teklifi Paris iklim antlaşmasının onaylanması oldu. Bunun devamında görüşülmesi beklenen kanun teklifleri sosyal medya düzenlemesi, vergi kanunu teklifi ve spor yasası olduğu belirtiliyor. AKP, erken seçimin önünü açabilecek olan seçim ve siyasi partiler yasasındaki değişikliğin görüşülmesini yeni yıla öteleyerek tartışmayı sonlandırmayı planlıyor.
Erdoğan yeniden aday olabilir mi?
Erdoğan, 2014 yılında Cumhurbaşkanı olarak seçilmiş ancak 5 yıllık görev süresi dolmadan 2017 yılında hükümet sistemi değişerek “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” hukukumuzda yer edinmiştir. Anayasada ayrıca düzenlenmemiş olması hasebiyle Erdoğan’ın tekrar aday olabilme hususunda bir karışıklık ortaya çıkmıştır. Kimi hukukçular anayasa değişikliği sonrası Cumhurbaşkanlığına gelen Erdoğan’ın ilk Cumhurbaşkanlığı süresinin 2014-2018 yılları arası olduğunu belirtip: ‘’Zira her ne kadar başkanlık sistemi ortaya konmuşsa da cumhurbaşkanlığı makamı değişmemiştir.’’ Görüşünü savunurken, kimi hukukçular da ‘’Bu değişiklikle cumhurbaşkanlığı yeni bir anlam kazanmıştır. Bu sebeple Erdoğan’ın yeni bir görevi oluşmuş bu görevde ilk kez bulunmaktadır.’’ Şeklinde görüşlerini ifade etmektedirler.
Erdoğan’ın yeniden aday olması AY m.101’in ihlalidir
Yeniden adaylık tartışmaları konusunda yüksek seçim kurulundan başka bir mercie başvurulamayacağını ifade eden hukukçu Z.A. anayasa madde 101/2’yi işaret ederek konu hakkında şu ifadeleri kullandı:
‘’Şahsi fikrimce 2017 değişikliğiyle getirilen yeni sistemde Cumhurbaşkanlığı yetkileri değişmiş, sorumsuz bir cumhurbaşkanlığından yetki paralelliği çerçevesinde sorumlu bir cumhurbaşkanlığı sistemi getirilmiş, yürütmenin tanımı, işleyişi değişmiştir. Ancak içinde bulunduğumuz hayatın gerçekliğiyle bağdaştırmaya çalıştığımızda, bu konu üzerinde ayriyeten bir çalışmanın yapılmamış olup durumun muğlâk bırakılmasıyla iki dönemde iki kere seçilmiş bir Cumhurbaşkanı’nın ilk seçiminin geçersiz sayılarak tekraren seçilmesi mümkün değildir. Erdoğan, iki kere seçilmiştir. Ancak öz fesih kararı ile tekrar seçilmesi söz konusu olabilir. Olağan, vaktinde yapılacak seçimlerde tekrar aday olması m. 101’in ihlali niteliğindedir.’’
